වාපි සංස්කෘතිය....

                                                         

                                               මිනිසාට පමනක් නොව මිහිපිට ජිවතිවන සතා සීපාවාට ද  නිතැතින්ම වැදගත්  සාධකයි ජලය.වංශ කතා ආරම්යේ පටන් විවිද තැන්හි ජලය හා සම්බන්ද තොරතුරු පැමිනෙන අතර වාරි කර්මාන්තයේ ආරම්බය ජනාවාස වීමත් සමගම ආරම්භ වන අතර මෙම වාරි කර්මාන්තය හුදු පොදු කටයුත්තක්ම විය. මෙනිසා සියලු දෙනාට මේහා එකතුව කටයුතු කිරීමට සිදුවිය.මේ නිසාම ග්‍රාමීය මට්ටමේ වැවු කර්මාන්තය නගා සිටුවීම සදහා එහි නායකත්වය ගෙන කාව හෝ කටයුතු කිරීමට සිදුවිය.මෙමනිසා එම වැව් කර්මාන්තයේ නායකත්වය ගෙන කටයුතුකළ ගම් ප්‍රධානීන්  පරුමක යන නමින්  හදුන්වා ඇත.බොහෝ දුරට පසුකාලීනව වැවු කර්මාන්තයේ නායකත්වය ගෙන කටයුතු කරන ලද්දේ උප රාජයකු විසිනි. 

                                                 

                                                            වැව මුල්කල වපි,වවි,වාපි යන නමින් හදුන්වා ඇත.වැව මගින් කුඹුරු වෙත ජලය ගෙන ගිය කුඩා ඇල මාර්ග මාදිකා වූ අතර මේවා අඩි,අඩ,අඩය ලෙස ද හදුන්වා ඇත. එමෙන්ම වැවෙන් රජුට ලැබෙන බදු මුදල දක පති වූ අතර පොලොන්නරු යුගය වනවිට වැවු පාලනය සදා දොළොස්මහ වෑතැන්නේ ලෙස තණතුරක් ද විය. වැවු සෑරීම සම්භන්දව අපට තොරතුරු ලැබෙන්නේ විහාරගල සෙල්ලිපියෙනි. මේ අනුව ලාංකිකයා වැවු ගෙඩවු පසු ඒවා නැවත සාරා පිළිසකර කිරීමේ තාන්ෂණයක් ද දැන සිට ඇත.

ජනාවාස සංවර්ධනය වි ජනසංගහනය වැඩි වීමත් සමග එම ජනතාවට අවැසි ආර්ථික සම්පත දියුනු කිරීම සදහා වැඩි වැඩියෙන් කෘෂි සම්පත දියුනුකිරිමට සිදුවිය.ඒසදහා ජලය ලබාගැනිට මහ වැවු ඉදිකිරිමට සිදුවිය.ඒ සදහා කුඩා වැවු ඉදි්කි්රීෟමේදී ලබාගත් ශ්‍රමයට වඩා වැඩි  මහා පරිමානයේ ශ්‍රමයක් විශාල වැවු ගෙඩනැගීම සදහා අවශ්‍යය විය.

                                           මහා වැවු තැනීමේදී පෙරමුණ ගන්නා ලද්දේ රජතුමාවිසිනි.මෙමකාලයේ රජුගේ ජනප්‍රියත්වය මැනීමේ මිණුම් දන්ඩක්බවටමයපත්විය.වාරි කර්මාන්තය ක්‍රමයෙන්ජනගහනය වැඩි විත් සමග ක්‍රමයෙන් ඉදිරියට ගියේය. ඉතිහාසයේ ප්‍රතම වරට අනුරාධ ඇති විසින් වැවක් කලබව සදන් වේ.එහෙත් මේ දක්වා එය කුමක්දැයි නිගමනය වී නැත.විශාල වැවු කර්මමාන්තයේ ආරම්භකයා ලෙ වසභ රජු හදුනා ගත හැක. ඔහු වින් ඉදිකල වැවු ග්‍රාමීය වැවු වලට වඩා විශාල ඒවා විය. 

                 සටහන-   ඩබ්.ආර්. කසුන් රුහිරු මධුසංක,
                              දෙවන වසර, 
                             පුරාවිද්‍යා හා උරුම කලමනාකරණ අධ්‍යයන අංශය,        

                             ශ්‍රි ලංකා රජරට විශ්ව විද්‍යාලය,
                             මිහින්තලේ.